Son dönemlerde önemi daha iyi anlaşılan temiz üretim, karbon ayak izi düşürme, yeşil dönüşüm ve küresel çevresel gelişmeler, dünya genelinde birçok kurum ve kuruluş tarafından takip edilmekte ve uygulanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (ÇŞİDB) da tüm bu süreçlerin takipçisi olup, gerekli her türlü çalışmayı yürütmekte ve Türkiye sanayisi başta olmak üzere ilgili tüm paydaşlarda farkındalık artması için çabalamaktadır.
Bilindiği üzere tüm bu çalışmaların temelini oluşturan Endüstriyel Emisyonlar Direktifi (EED) 2010/75/AB’nin 1. ve 2. bölümleri ile düzenlenen Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol (EKÖK) yaklaşımının ulusal mevzuata aktarılması çalışmaları, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından sürdürülmektedir. Konu ile ilgili yürütülen son AB projesi, özellikle kimya ve mineral sektörlerine odaklanan “Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü Kapsamında Türkiye’nin Endüstriyel Emisyonlar Stratejisinin Belirlenmesi (DIES)” Projesi’dir.
DIES Projesi kapsamında farkındalık artırma faaliyeti ile ilişkili olarak, “Kirletmeden Üretmek Mümkün” vizyonu ile Sanayide Yeşil Dönüşüm Semineri, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Sayın Murat KURUM’un teşrifleri ve kamudan ve özel sektörden üst düzey yöneticilerin katılımı ile 6-7 Aralık 2022 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
Seminer açılışı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Sn. Murat KURUM, Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği Başkanı IPA Koordinatörü Sn. Faruk KAYMAKÇI, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabi Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Sn. Ziya ALTUNYILDIZ, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı Yardımcısı Sn. Eleftheria PERTZINIDOU, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkan Vekili Sn. Faruk YAVUZ ve OSBÜK Başkanı Sn. Memiş KÜTÜKÇÜ’nün değerli konuşmaları ile gerçekleştirilmiştir.
Açılış konuşmalarını takiben, Proje Takım Lideri Sn. Dubravka Pajkin TUCKAR, DIES Projesinin genel amaçlarını ve hedeflerini katılımcılara sunmuştur. Takım liderinin tanıtımının ardından Bakanlığımızdan Projenin Faydalanıcısı Genel Müdürlük adına Hava Yönetimi Dairesi Başkanı Sn. İrde ÇETİNTÜRK GÜRTEPE, seminer gündemi ve seminer ve sanayide yeşil dönüşüm çalışmaları ile varılmak istenen hedef ile ilgili konuşmalarını ve Türkiye’de Hava Kalitesi Yönetimi konulu sunumunu gerçekleştirmiştir. Ardından Sn. Prof. Dr. Mustafa ILICALI moderatörlüğündeki “Türkiye’de Sanayiye Yönelik Çalışmalar” konulu panel ile, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Metal Sanayi Dairesi Başkanı Sn. Ümit Yasin GÜVEN “Sınırda Karbon Düzenlemesi Kapsamında Öncelikli Sektörlerden Olan Demir-Çelik ve Alüminyum Sektörleri” başlıklı sunumu ile, Türkiye’nin Demir-Çelik ve Alüminyum sektörlerindeki mevcut üretim akışları ve bu iki sektörün ulusal ithalat ve ihracatı miktarları ile ürün başı CO2 emisyonlarına dair ulusal ve uluslararası verileri değerlendirmiştir. Ek olarak, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Bölgeleri Genel Müdürü Sn. Fatih TURAN, Yeşil OSB Sertifikasyon Sistemi ile ilgili bilgilendirme sunumunu gerçekleştirmiştir. Panelin devamında ise Yıldız Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümünden Sn. Prof. Dr. Bestami ÖZKAYA tarafından “Temiz Enerji Hidrojen Uygulamaları” başlığı ile, hidrojen yakıtına duyulan ihtiyaç ve hidrojenin temiz enerji için seçilme sebeplerinin bilgilendirmesi yapılmıştır. Gebze Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümünden Sn. Prof. Dr. Abdurrahman AKYOL tarafından “Temiz Üretimin Prensipleri-Atık Minimizasyonu ve Dönüşümü” adlı sunum yapılmıştır. Panelin son sunumu ise Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümünden Sn. Doç. Dr. Hatice ŞENGÜL tarafından “Temiz Üretim için Endüstriyel Ekoloji” konusunda gerçekleşmiştir.
Günün son oturumunda ise, Sn. Prof. Dr. Alper ÜNAL, Sn. Prof. Dr. Gülen GÜLLÜ ve Sn. Prof. Dr. Mustafa ŞAHMARAN’ın moderatörlüğündeki üç panel serisi ile kimya, mineral, metal, süt, tekstil, deri ve ahşap panel sektörlerindeki iyi uygulama örnekleri sektör temsilcileri tarafından detaylı sunumlar ile ele alınmıştır.
Seminerin ikinci günü, “Türkiye’de ve Avrupa’da Endüstriyel Emisyonlar Stratejisi” konulu ilk oturum Sn. Prof. Dr. Ersin KARAMAN tarafından modere edilmiştir. Bakanlığımızdan Hava Yönetimi Dairesi Sürdürülebilirlik Stratejisi ve Sıfır Kirlilik Şube Müdürü Sn. Önder GÜRPINAR “Sanayide Yeşil Dönüşüm Çalışmaları Mevcut Durum” adlı sunumunda, sanayide yeşil dönüşüm çalışmaları ve Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol (EKÖK) yaklaşımı ile bu kapsamda yürütülen projelere dair bilgi vermiştir. İkinci sunumu, DIES Proje Kilit Uzmanı Sn. Dr. Bianca Maria SCALET “Endüstriyel Emisyonlara İlişkin Avrupa Mevzuatının Evrimi ve İklim Nötr Hedefi ile Enerji ve Döngüsel Ekonomi Politikalarına Katkıları” konusu üzerine gerçekleştirmiştir. Konuşmasında sera gazı emisyonları kaynakları ve emisyonları azaltmak için Avrupa’da yapılan faaliyetlerden ve mevcut çevre politikalarından bahsetmiştir. Bu oturumdaki “Endüstriyel Emisyonlar Çerçevesinin Revizyonu - Hedefler ve Eylemler” konulu son sunumda ise, AB Komisyonu, Çevre Genel Müdürlüğü - Endüstriyel Emisyonlar ve Güvenlik ekibinden Politika Yetkilisi Sn. Michael BENNETT Endüstriyel Emisyonlar Direktifini (EED) kapsamlı bir şekilde ele alarak direktifin amaçlarını ve uygulanması için zaman çizelgesini dinleyicilere aktarmıştır.
Öğleden önceki ikinci oturum “Sınırda Karbon Düzenlemesi, Döngüsel Ekonomi ve Endüstriyel Emisyonlar İlişkisi” konusunda olup Sn. Doç. Dr. Abdulkadir DEVELİ tarafından modere edilmiştir. İkinci oturumun ilk sunumu, TOBB Kobi Araştırma ve Danışmanlık Merkezi Müdürü Sn. Cahit CEREN tarafından yapılmıştır. Sunumu ile, TOBB bünyesinde yürütülen iklim değişikliği çalışmaları ve TOBB çalışma stratejisi kapsamında bilgiler vermiş, TOBB bünyesinde hazırlanan ve kısa sürede üyeleri için uygulamaya geçecek olan TOBB Karbon Platformunu tanıtmıştır. Sınırda karbon konusu ile ilgili ikinci sunum Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İklim Değişikliği Başkanlığı Başkan Yardımcısı Sn. Abdulkadir BEKTAŞ tarafından “Sınırda Karbon Düzenlemesi ve Türkiye’deki Durum” konu başlığı ile yapılmıştır. Sonraki sunum ise AB uzmanı Sürdürülebilir Kalkınma için Hırvatistan İş Konseyi’nden Sn. Dijana VARLEC tarafından “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması Bir Yanıt Olarak AB Dışı Ürünlerin Karbonsuzlaştırılması” konusunda yapılmıştır. Sabah oturumlarının son sunumu, “Endüstriyel Emisyonlar Direktifi’nin Döngüsel Ekonomiye Katkısı” konu başlığı ile İtalya Sardunya Bölgesel Çevre Koruma Ajansı Proje Kıdemli Uzmanı Sn. Romano RUGGERİ tarafından gerçekleştirilmiştir.
Seminerin “Taksonomi, Sürdürülebilir Finans ve Endüstriyel Emisyonlar İlişkisi” başlıklı son oturumunda ise Moderatörlüğü Sn. Prof. Dr. Fatma Suna BALCI üstlenmiştir. Bakanlığımız İklim Finansmanı ve Teşvikler Dairesi Başkanı Sn. Elif Gökçe ÖZ “Taksonomi, Sürdürülebilir Finans ve Türkiye’deki Mevcut Durum” konulu sunumunda, sürdürülebilir finansın üç temel kolu Çevre, Sosyal ve Devlet ile giriş yapıp sürdürülebilir finansın önemi ve üç temel kolun nedeni hakkında açıklamalarda bulunmuştur. Sunumuna taksonominin dört koşulundan ve teknik tarama kriterlerinden bahsetmiş ve Türkiye ve dünyadaki örneklerden bahsetmiştir. Oturumun ikinci ve üçüncü sunumlarında ise EED’nin Zorlukları ve Endüstri için Faydaları, AB Ülkelerinde Yetkili Mercilerin Rolüne dair örneklemeler yapılmıştır. İspanya Valencia Bölgesel Hükümeti Çevre Kalitesi Genel Müdürlüğü’nden Sn. Javier Gonzales VIDAL İspanya Örneğini, VITO’dan Kıdemli Teknik Uzman Sn. Sander Vander AA ise Belçika örneğini anlatmıştır. Bu oturumun son sunumunda ise, Hırvatistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı'ndan Sn. Sandra PEZELJ MESTRIC “Sürdürülebilir Finans, Taksonomi ve Önemli Zarar Vermeme İlkesi” başlığı altında sürdürülebilir finans, yeşil finans ve iklim finansmanı konularında bilgilendirme yapmış, önemli düzeyde zarar vermeme yaklaşımına değinerek ilkenin nasıl uygulanması gerektiğini aktarmıştır.
Seminerin sonunda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürü Sn. Eyyüp KARAHAN söz alarak destek veren tüm akademisyenlere, panelistlere, çalışma arkadaşlarına ve proje ekibine teşekkür etmiştir. Sözlerine EKÖK yaklaşımı ile ilgili ve kapsamdaki 33 sektöre yönelikler tebliğler içeren bir mevzuat çıkarılacağını belirterek devam etmiştir. Bu tür çalışmaların hazırlanan mevzuatları beslediğinin ve mevzuatların hazırlanması sırasında ve sonrasında paydaşların görüşlerine çok önem verdiklerinin altını çizmiştir. Ardından seminer boyunca tartışılan konulara değinip semineri katılımcılara teşekkür ederek sonlandırmıştır. Sanayide Yeşil Dönüşüm Semineri’nde yapılan sunumların Türkçe versiyonlarına bu linkten ulaşabilirsiniz.
